Een paar bellers vroegen of ik het zo vlak voor het jonge duivenseizoen nog eens een keer over het spel met de juniores wilde hebben. Er was er eentje bij mij uit de buurt bij. Ik heb het bijgehouden, zo zei hij. De afgelopen tien jaar heb jij Orleans in de Kring maar twee keer niet gewonnen. Hij vond het abnormaal. Als jij er 120 inkorft en wij met zijn allen 3000 dan doen wij met zijn allen iets niet helemaal goed. Want wij halen ook elk jaar wel wat bij en we zitten echt wel op te letten. Zowat iedereen verduistert nu ook. En er rijden er genoeg dagelijks op en neer naar Hank om te lappen. En jou zien ze daar bijna nooit meer tijdens het jonge duiven seizoen. En toch kunnen we je moeilijk kloppen. Wat doe jij nou anders. Of ik dat eens in Hints uit wilde leggen. En ik beloofde hem een paar hints in de goede richting te geven. 

Jonge duiven opleren doe ik een keer of vijf. Ik begin meestal met een kilometer of 5 en ga dan vervolgens naar 10-20-40-60km. En vervolgens zo op Minderhout, de eerste jonge duiven vlucht. Die eerste 5 keer noem ik bewust opleren. Ze moeten wennen aan een bepaald ritueel: het pakken, het tot rust laten komen, het heen en weer sjouwen, het rijden in je auto naar de plek waar ze losgelaten worden, weer tot rust laten komen, water geven, laten oriënteren op de losplaats en dan gaat het op weg naar huis. Die eerste 5 keren zijn voor mijn gevoel een leerproces. Aan alles wennen en vooral aan het leren gebruik te maken van alle mogelijkheden om de goede richting op te navigeren onder wisselende omstandigheden. Na 5 keer dan wordt het meer routine. En de liefhebbers die op herhaling gaan en bijvoorbeeld heel regelmatig hun jonge duiven 60 km wegbrengen, die doen wat anders. Die leren hun jongen om snel richting te kiezen, langs de rechte weg zo snel mogelijk naar huis te koersen en wat heel belangrijk is natuurlijk in die routine op te nemen snel binnen te lopen. Als u er zin in heeft en u kan het allemaal opbrengen, dan denk ik dat het een goede zaak is. Uw jonge duiven worden er echte vliegmachientjes van, u zult hoge prijspercentages spelen en snel de klep dicht kunnen doen. Let op: het heeft niets te maken met een hoge individuele klasse. Het is slechts aangeleerd. Het biedt dus heel wat voordelen, maar het kost tijd. Ik heb het ook gedaan. Nu doe ik het nog sporadisch. En dan moet ik er nog niet aan denken. Om half vijf opstaan. 150 jonge duiven pakken. Kwart voor zes gaan rijden. Half zeven los en hopen op goed weer, want de baas verwacht je wel om half acht op kantoor. In 1989 heb ik dat één jonge duivenseizoen vol gehouden. Ik heb toen de sterren van de hemel gespeeld en ze konden me eind augustus bijna in een karretje stoppen. Ik doe dat dus niet meer. Vooral ook omdat iedereen het na ging apen en dan is er geen voordeel meer te behalen. Toch denk ik dat het systeem voordelen biedt. Vooral op de eerste drie vluchten. Dan weet de hele klad waar het om draait. Het biedt ook voordeel op vluchtjes met een snel verloop bij hoge snelheden. Scherp gespeeld vliegen zulke jongen dan recht naar huis en lopen vlot binnen. Maar dan moet er niets verkeerd zitten met het weer. Nadelen zitten er ook aan. Elke keer dat uw jonge duiven naar huis toe denderen lopen ze onderweg het risico ergens tegenop te knallen, zich te verwonden of dat u ze zo maar kwijt raakt. Veel lappen betekent normaliter meer jongen kwijtraken door uiteenlopende oorzaken. Nadeel nummer twee komt aan de orde als de vluchten langer en zwaarder worden. Als de vlucht op zaterdag een pittige was van rond de 300km met kopwind en tijdens de 3 lapvluchtjes hadden ze ook steeds de wind van voren, dan kunt u op uw klompen aanvoelen dat de volgende vlucht, die altijd verder is dan de vorige, moeilijker en moeilijker wordt. Het systeem vergt dus veel van het rekuperatievermogen van uw jonge duiven als het steeds moeilijk is en het biedt voordelen bij gemakkelijk weer en tijdens de eerste drie weken spel. Aan u dus de keus. Doen of niet doen. Of de juiste mix kiezen.

Maar voordat het zover is dat u ze regelmatig kunt gaan belasten moet u toch wel met uw jonge duiven op een bepaald punt zijn aanbeland. U kunt er namelijk niet zo maar mee beginnen, want dan kost het echt een pak veren. Om te beginnen geeft u uw jongen een flinke geelkuur. Ik ga ervan uit dat u dat nog niet eerder gedaan hebt omwille dat dat juist nu vlak voor de vluchten geen effect meer heeft. U zou dat blind kuren kunnen noemen. Maar neemt u van mij aan dat elke duif in meer of mindere mate besmet is met het geel. Gewoon aannemen. Meestal merkt u er niets van. Maar in juni wordt het warmer en dan krijgen ze er gemakkelijker echt last van. Zodra u ze dan gaat belasten met fysieke inspanningen, zoals regelmatig opleren, en dat loopt een keer niet zo lekker, dan zit u in de problemen. Twee weken voordat het jonge duiven seizoen begint heeft u ze uiterlijk gekuurd. Maximaal 5 dagen. Een ander probleem dat u dient op te lossen is de rui. Ruiende duiven besteden veel van hun energie in het aanmaken van hun nieuwe verenpak. Voordat het seizoen begint doet u er dus goed aan te stoppen met verduisteren. Binnen een week of twee drie zit het hele zaakje strak in de pluim. Toch hangt het van uw hok af. Als u een licht hok heeft, dan kunt u beter wat later stoppen anders haalt u Orleans eind augustus niet zonder dat de pennenstand aanleiding geeft tot het opnieuw laten vallen van het verenpak. En met ruiende duiven kunt u slecht prijs spelen. Die verspeelt u als het ver en zwaar is. U heeft tegen het geel gekuurd en ze zitten strak. Dan kunt u met een gerust hart beginnen met ze te belasten. Als u ze met één hand boven op de schouders beetpakt en u verstevigt uw grip(=lichtjes knijpen) en ze geven géén krimp, d.w.z. je krijgt de indruk een kompakte duif beet te pakken, dan zijn ze er klaar voor!

Dan is er nog een probleem wat u dient op te lossen voordat u uw jonge duiven in de vereniging aan de inkorftafel aanbiedt om ze hun eerste concoursring om te laten doen. Ik heb het even terug al aangehaald: u moet ze leren drinken!!!!! Ja, die vijf uitroeptekens staan er niets voor niets! U moet ze dus leren drinken. Daar begint u het best al vroeg mee als ze nog klein zijn. Ik doe dat door water van een meter hoog in de drinkpot te laten kletteren. Laten wennen aan het geluid van water en waar het uit komt. Uit een gieter. Die worden nog steeds in veel containers gebruikt. En het is meegenomen dat uw jongen weten wat voor een ding dat is. Dan zet ik mijn drinkpannen steeds op een andere plaats in het hok neer. Ik leer ze zoeken naar water. Ik gebruik daar verschillende soorten en kleuren drinkpannen voor. Water is dus voor mijn duiven niet afhankelijk van steeds dezelfde drinkpan. Dan stop ik ze ook nog eens enkele dagen in een opleermand, voer ze erin en leer ze dat daar ook water te vinden is. Vorig jaar wees een test met ons regionale vervoer(per ongeluk; want we stonden de eerste vlucht één nacht over) uit dat ze pas de avond na het inkorven goed op zoek gaan naar water. Het is jammer dat deze wetenschap dit jaar niet vertaald is naar enkele dagen leren eten en drinken in de duivencontainer. Waarom hamer ik zo op water en het leren drinken voor jonge duiven???? Jonge duiven die voor het eerst in een duivencontainer terecht komen weten niet wat ze overkomt: een vreemde metalen mand, de pikorde moet vastgesteld worden en dat betekent vechten, een hevig kabaal de hele nacht lang, geen rust, hoge temperaturen binnenin de container, dorst en ze weten de weg naar het water niet te vinden. Wat doet een zenuwachtige jonge duif? Die poept overmatig veel en op een gegeven moment heeft hij niets meer om te poepen, dan is het enkel water geworden. En u snapt nu waar ik heen wil: een jonge duif verliest op die manier ontzettend veel vocht. En hoe hoger de temperatuur is binnenin een duivencontainer, hoe rapper dat gaat. Onderzoek heeft uitgewezen dat een duif bij 25 graden slechts een uur of drie kan vliegen zonder te drinken. Dan moet hij naar beneden om te drinken en we gaan ervan uit dat hij dan vlak voor de lossing nog gedronken heeft. In de meeste gevallen is dat dus niet zo en gaan heel wat jonge duiven vrij snel na de lossing water zoeken. Of vliegen door en verzuren en verdrogen. En u krijgt van die jonkies thuis die met stramme poten landen of plat op de buik op het hok vallen of in alle goten in de buurt naar water gaan lopen zoeken. Dit zijn omstandigheden waarin u heel gemakkelijk uw hele hebben en houden aan jonge duiven er doorheen jaagt. Want ze landen in hele hordes op de kassen van het Westland of op kokende asfaltwegen vol voortrazende auto's. Of ze drinken verontreinigd water, water met olie erin of brak water uit de Westerschelde of in het ergste geval zout water uit de Noordzee. Er zijn dus heel wat redenen op te noemen waarom er ieder jaar zoveel jonge duiven worden verspeeld. En het is voor een deel uw eigen schuld. Buiten uw schuld liggen faktoren als niet water geven door de convoyeur en weinig verluchting in de duivenwagens bij hoge temperaturen. Daar is de laatste tijd al zovaak op gehamerd dat de vervoersverantwoordelijken met gezwinde spoed bezig zijn dat te verbeteren. Wat uw taak is, punt één om uw jonge duiven te leren drinken wanneer ze daar behoefte aan hebben. Punt twee: om ze vóór en na de vlucht elektrolyten te geven door het drinkwater. Dat zijn zouten. Zout maakt dorstig, dus ze drinken extra voor het inkorven. En zout houdt vocht vast, dus u slaat twee vliegen in één klap. En punt drie is als u op vrijdag voer geeft doe dat dan ruim van tevoren en leg het bij warm weer in het vooruitzicht een nacht in de week: weer extra vocht. Door ruim van tevoren te voeren welt het voer op doordat de duif enkele malen gaat drinken. En het verteringsproces is ingezet. Doet u dat vlak voor het inkorven en kan de duif dan geen water drinken, dan komt die duif in een stress-situatie terecht. En gebeurt dat bij hoge omgevingstemperaturen, dan noemen we dat hitte-stress. Daar kunnen jonge duiven aan doodgaan en als ze dat overleven een heel dikke kans dat u ze nooit meer terug ziet. Leer ze dus drinken. Zorg ervoor dat ze een goede vochtbalans in het lichaam hebben. En beloon uw convoyeur eens een keer als hij prima werk heeft afgeleverd door uw jonge duiven niet aan hun lot over te laten en te zorgen voor een goede ventilatie. En als hij dat steeds doet, zeik er in de winter tijdens de vergadering niet dom over door als uw organisatie hem eens een blijk van waardering aanbiedt in de vorm van een Champagne ontbijt. In volle zomer is een ijverige een oplettende convoyeur zijn gewicht in goud waard voor de duivenmelkers. Laat dat ook eens merken in zijn richting. Een telefoontje is ook al veel waard!

Henk Busker.

Ik stempel mijn jonge duiven met mijn telefoonnummer. Ervaring heeft me geleerd om het regeltje met mijn naam en adres ooit uit het stempel te snijden en om aan de telefoon niet mijn achternaam te zeggen. Als een gezinslid dat toevallig wel doet wordt soms de haak erop gelegd en heel soms wordt er "netjes" bedankt voor de duif. Dan is er ook nog één die mijn telefoonnummer uit zijn hoofd kent. Ieder jaar tref ik wel een jonge duif in mijn hok aan die ineens van zijn voetring is verlost. Als de vluchten bijna beginnen dan komen er (eigenlijk beschamende) telefoontjes op gang in de trant van: "hij komt net binnen/hij wil echt niet meer weg". Haal je zo'n duif op en laat je hem voor het hok los dan zijn ze zoef verdwenen en dan krijg je vlot een telefoontje: "hij zit er weer hoor". Tegen Orleans eind augustus komen dan de laatste serie telefoontjes binnen over duiven die het elders zo goed naar de zin hebben. Soms is het anders. Het kan ook anders. En daarom besteed ik er hier aandacht aan. Dat we ons eens een spiegel voorhouden. Deze week had ik een gesprek met Henk Busker uit Weerseloo. Hij vond er één bijna dood ergens langs de weg en belde omdat die duif nu opgeknapt was. Dat is koek uit een andere verpakking. Een manier van doen die navolging verdient!

Schimmels.

Biergist van Bernard. Dat was "iets" wat ik vroeger gebruikte. Als je steeds hard blijft vliegen, dan gebruik je door de jaren heen steeds minder. De biergist van Bernard Achtermann nu ook niet meer. Toch is biergist geen slecht produkt. Mijn vrouw maakte het 's-morgens aan met een geklutst ei. Even laten intrekken en dan de biergist erdoorheen mixen. En dan zette ze het in de zon te drogen. In de zomer als het heet was liepen mijn duiven ervan terug in konditie. Schimmels! Pas ervoor op! Levensgevaarlijk voor duiven! In Thailand kijken ze elk korreltje voer na en wassen ze wat overblijft in de wasmachine in een oud kussensloop, opdat de chemicaliën eraf spoelen. Let dus altijd op gezond voer zonder schimmels en wat u er hoe overheen doet.

Kijk nu uit voor coli.

Eigenlijk heb ik weinig te melden. Een duivenvrij weekend. Zaterdagmiddag mijn doffers 60km gelapt precies tussen de buien door en die sjeesden aan 110 het uur naar huis. Voor uw jongen geef ik u mee: kijk uit voor coli. Twijfelt u, kuur ze dan al de dag van inkorven en de dag van thuiskomst met een halve dosis 4-in-1. Het geeft niets en u speelt probleemloos en risicoloos met uw jongen. Ik doe dat al jaren zo!